بازی اندروید: اصفهان برمبنای تعدادی از تحقیقات علمی، کارهای خورشیدی با زیست و سلامتی ما در ارتباط هستند. این ارتباط در عرصه Heliobiology مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد که البته نباید در مورد این مسئله گرفتار افراط یا شبه علم شد.
مدتی پیش صحبت هایی در خصوص تأثیر طوفان خورشیدی بر روان و سلامتی انسان ها در شبکه ها و فضاهای مجازی منتشر گردید. برای آگاهی از جوانب مختلف فعالیتهای خورشیدی و تأثیر آن بر زیست و سلامتی انسان ها، با حسن حاتمی، عکاس و پژوهشگر خورشید به گفت و گو نشستیم. آن چه در ادامه می خوانید گفت وگوی ایسنا با این پژوهشگر خورشید است.
تاثیر اشعه های خورشید بر سلامتی و خصوصیت های زیستی انسان تا چه اندازه امکان پذیر است؟
این ذهنیت که صرفاً یک اشعه خاص خورشید مستقیما بر سلامتی ما تأثیر می گذارد را باید از ذهنمان خارج نماییم. به هر حال ما سپر مغناطیسی زمین و لایه های مختلف جو را داریم. مشخصا اگر این ها وجود نداشتند تاثیرات بسیار جدی و مشهودی رخ می داد، اما علیرغم این لایه ها نمی توان انتظار داشت که اشعه ها و فعالیتهای خورشیدی مستقیما و به شکل خاص بر روی سلامتی ما تأثیر بگذارد.
ما باید نگرشی داشته باشیم فارغ از این که صرفاً اشعه ها مستقیما سلامتی ما را هدف بگیرند. بعضی از اشعه های خورشید یا ذرات پر انرژی خورشید با مگنتوسفر زمین، یونوسفر زمین یا لایه های مختلف جو زمین برخورد می کنند و فرآیندی را در جو کره زمین ایجاد می کنند. در اثر فرآیندی که ایجاد می شود، به صورت کلی یک اثری بر زیست کره زمین می گذارد. به علت این که ما انسان ها هم در این زیست کره زندگی می نماییم تأثیر می گیریم. همچنین، درختان، گیاهان و حیوانات هم امکان دارد تأثیر بگیرند.
البته وقتی ما از رابطه زیستی خورشید با زمین صحبت می نماییم، نباید این انتظار را داشته باشیم که الزاما از خورشید چیزی به ما برخورد کند. چونکه گاهی فعالیتهای خورشید در حالت بیشینه و گاهی در حالت کمینه است. در مورد اثر فعالیتهای خورشیدی بر روی خصوصیت های زیستی و سلامتی انسان دو حالت وجود دارد؛ در یک حالت، ما از فعالیت خورشید و اثرات خالص آن صحبت می نماییم، و در حالت دیگر امکان دارد فعالیتهای کم خورشیدی خود هم بر زیست ما تأثیر بگذارند.
این اتفاق به چه شکلی می تواند رخ دهد؟
برای مثال وقتی که زبانه ها، پرتاب های جرمی و شراره خورشیدی کم باشند، ذرات پر انرژی کمتری از خورشید در محدوده منظومه شمسی گسیل می کند. در واقع، وقتی چگالی ذرات پر انرژی خورشید کم شود، ذرات پر انرژی پس زمینه کیهان یا میان ستاره ای فرصت ورود بیشتر پیدا می کنند و با برخی از مولکول های جو برخورد می کنند و فرآیندی در جو رخ می دهد که به دنبال آن تاثیراتی ایجاد می شود. مثلاً یک سری ایزوتوپ های کیهانی ناپایدار ایجاد می شود که آنها وارد چرخه زیست کره می شوند، به عبارتی در این حالت تاثیری که بر زیست کره گذاشته می شود بسیار گسترده تر از خود فعالیت خورشیدی است.
لطفا در مورد تصویری که در این رابطه پردازش کرده اید برایمان توضیح دهید. نوشته بودید که این تصویر در ارتباط با پرتاب جرم تاجی خورشید CME است.
بله، این عکس در ارتباط با پرتاب جرم تاجی در انفجار خورشیدی می شود که از شروع تا پایان مرحله ای دارد و این عکس قسمتی از فرایند ای است که جرم تاجی درحال رخ دادن است. این تصویر از ترکیب دو طول موج فرابنفش شدید و یک پرتو ایکس بدست آمده است و این ها طیف هایی نیستند که ما بتوانیم بر روی زمین مشاهده و رصد نماییم و نیاز است که از فضا بررسی شوند. بنابراین توسط رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا (SDO) که یک رصد خانه فضایی است ثبت شده و من آنها را پردازش کرده ام. این تصویر ترکیب سه طول موج است که از دو فرابنفش شدید و یک پرتو ایکس بدست آمده و هر کدام جزئیات متفاوتی را از خورشید نشان می دهند. وقتی چنین پدیده ای رخ می دهد بستگی به سرعت ذرات دارد و مدت زمانی ضروری است تا آنها به زمین برسند، یعنی اینطور نیست که اگر ما انفجاری می بینیم اتفاقی اینجا رخ دهد، چونکه به سرعت ذرات بستگی دارد و امکان دارد زمان ببرد تا این ها با جو زمین برخورد کنند. و البته قسمت های مختلف جو زمین هم غیر از عرض جغرافیایی، در واکنش متفاوت هستند چونکه سپر مغناطیسی کره زمین در عرض های جغرافیایی بالا، هم به سمت قطب شمال و هم به سمت قطب جنوب، ضعیف تر است و به همین خاطر است که ما شفق قطبی را داریم؛ شفق قطبی در اثر برخورد ذرات پرانرژی خورشید با جو زمین است.
البته شفق قطبی را هم حدودا در عرض های جغرافیایی ۶۵ درجه به بالا می بینیم، اما زمانیکه شراره های خورشیدی خیلی قوی رخ دهند (که نادر هستند) این ها می توانند برای مدت زمان محدودی سپر مغناطیسی کره زمین را مختل کنند و ما شفق های خورشیدی را در عرض های جغرافیایی پایین تر در استوا ببینیم. در گزارشات تاریخی و باستانی ثبت شده که مردم چنین پدیده هایی را در طول تاریخ دیده اند و ما امروز می دانیم که این پدیده ها شفق قطبی بوده اند.
آیا بادهای خورشیدی و طوفان های ژئومغناطیسی این قدرت را دارند که بر زندگی ما اثر بگذارند؟
در خورشید فعالیتهای مختلفی رخ می دهد، برای مثال، پرتاب جرم تاجی، زبانه ها یا فوران های خورشیدی یا شراره های خورشیدی که ما آنها را بعنوان انفجارهای خورشیدی می شناسیم. این فعالیت ها منشاء باد خورشیدی می شوند و در اثر این باد خورشیدی، طوفان های ژئومغناطیسی رخ می دهد، یعنی در تعامل با سپر مغناطیسی زمین (مگنتوسفر) و یونسفر زمین سبب ایجاد طوفان خورشیدی یا طوفان ژئومغناطیسی می شود. این طوفان ژئو مغناطیسی می تواند به صورت کلی اثراتی بر روی زندگی ما بگذارد به خصوص بر روی تکنولوژی، الکترونیک و مخابرات. بیشتر اثرات آن در این عرصه ها است.
و این اثرات بر روی تمام مردم و در تمام نقاط جغرافیایی یکسان است؟
این اثرات را نمی توان به صورت ریز و جزئی در نظر گرفت. همچنین، نمی توان آنرا به همه مردم و برای تمام نقاط جغرافیایی بسط داد، میزان این اثرات بستگی بشدت آن پدیده ای که رخ می دهد و هم عرض جغرافیایی دارد.
هر محلی باید بر مبنای عرض جغرافیایی خودش این مطالعات را داشته باشد. این که ما در چه منطقه و عرض جغرافیایی هستیم اثر گذار است. همچنین، اگر مطالعه ای صورت گرفته، ما نمی توانیم وضعیت سلامتی تمام مردم جهان را در آن لحاظ نماییم. برای مثال، اگر در آتن این مطالعات انجام شده، بر مبنای شرایط و عرض جغرافیایی آن کشور است یا اگر در آمریکا مطالعاتی صورت می گیرد، نمی توان گفت مردم ایران مراقب باشید! هر منطقه ای را باید بر مبنای شرایط خاص خودش بررسی کرد. البته امکان دارد در کلیات شباهت هایی وجود داشته باشد، اما در جزییات، کمیت و کیفیت و هم در علم پزشکی تفاوت هایی وجود دارد، حتی برخی از این مقاله ها هنوز در مرحله بررسی و مطالعه هستند. با وجود ارجاعات بالا به بعضی از آنها خیلی از آنها هنوز جای تحقیق و بررسی دارند، به هر حال این یک حوزه علمی نوپایی است. در مورد کلیت این مورد زیاد جای بحث نیست و بیشتر در مورد جزئیات آن است که احتیاج به تحقیق و بررسی بیشتر است.
آیا شاخه ای از علم وجود دارد که اختصاصا تأثیر فعالیتهای خورشیدی بر سلامتی انسان را بررسی کند؟
Heliobiology حوزه ای گسترده از علم است که به بررسی مسائل در مورد تأثیر زیستی خورشید بر روی انسان در حوزه های مختلف پزشکی می پردازد. در منابع فارسی، من مترادف و هم مفهوم این واژه را پیدا نکردم و «خورشید زیست شناسی» معادلی است که من خودم در زبان فارسی برای آن انتخاب کردم. Helio به معنای خورشید و biology به معنای زیست شناسی است. این یک حوزه علمی میان رشته ای است و در واقع، تعامل خورشید با مباحث زیستی را به خصوص مباحث پزشکی بررسی می کند. به عبارتی، تحقیقات هلیوبیولوژی یا خورشید زیست شناسی، ارتباط معناداری را میان فعالیتهای خورشیدی و سلامتی انسان در موارد مختلفی مانند بیماری قلبی و عروقی، اختلالات روانی-عاطفی، سیستم عصبی، رشد میکروارگانیسم ها و موارد دیگر نشان داده است.
و در نهایت این نکته تا چه اندازه صحیح است که بگوییم تغییرات احساسی و عاطفی ما به خاطر فعالیتهای خورشیدی است؟
اینکه بگوییم به علت این که خورشید فعال بود، تغییراتی در ما رخ داد، زیاد صحیح نیست چونکه فعالیتهای خورشیدی به صورت مرتب وجود دارد. امکان دارد فعالیت خورشیدی شدیدی وجود داشته باشد اما به مساله سلامتی بی ربط باشد. در مقاله ای چنین نتیجه گیری شده بود که پرتوها و انفجارهای جرم تاجی معمولی و متوسط در ارتباط با مباحث احساسی و عاطفی، بر افراد اثری نمی گذارد. همچنین، بررسی شده بود که در عرض های جغرافیایی میانی، تنها انفجارها و پرتوهای جرم تاجی بسیار شدید می توانند اثر بگذارند، آن هم نه بر روی افراد عادی، بلکه بر روی کسانی که مقداری زمینه و آمادگی دارند. این اثر، یک اثر پایدار نیست بلکه یک اثر عاطفی و احساسی موقت است و منجر به این نمی شود که خصوصیت های شخصیتی فرد دستخوش تغییر شود.
این ها نکاتی هستند که باید به آن توجه گردد، چونکه امکان دارد در شبه علم از آن سوء استفاده گردد. برای مثال، امکان دارد گفته شود که بیایید در معرض این انفجار قرار بگیرید تا به انسانی متفاوت تبدیل شوید و روحیات متفاوتی پیدا کنید، اما باید آگاه بود که به این صورت نیست. تنها افرادی که زمینه دارد، به صورت گذرا و موقت گرفتار تغییر احساس می شوند. آن فعالیتهای خورشیدی، باد خورشیدی و آن طوفان ژئو مغناطیسی در عرض های جغرافیای میانه رو به بالا بشکلی بود که تاثیرات شدید به شکل اختلالی جزئی و گذرا روی سیستم بیوالکتریک مغز اثر می گذاشت که ما این اختلال را به صورت یک اثر روانی می بینیم.
منبع: games-android.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب