بگفته کارشناسان امر، ایران تا سال 1420 به سن سالمندی و پیشی گرفتن سرعت رشد تعداد سالمندان از رشد کل جمعیت می رسد؛ دغدغه افزایش جمعیتی که سالهاست مطرح می شود و همچنان بی پاسخ مانده و می توان گفت تنها اقدام جدی مسئولین در این راستا تدوین طرح ˮجوانی جمعیت و پشتیبانی از خانوادهˮ بوده که آن هم مورد انتقادات جدی از طرف صاحب نظران واقع شد.
به گزارش بازی اندروید به نقل از ایسنا، کارشناسان حوزه جمعیت شناسی با استناد بر فاکتورهای جمعیتی، نگران حال جمعیت ایران در سال های آتی هستند.
بااینکه بگفته مسئولان در سال ۹۹ باتوجه به پاندمی کووید ۱۹ و کاهش هزینه های مراسمات و تشریفات ازدواج، شاهد افزایش پنج درصدی ازدواج بودیم اما بطور کلی مسائل پیرامون عدم حرفه آموزی جوانان، بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی، مشکلات اقتصادی، مشکلات تهیه مسکن، هزینه های گزاف تشکیل خانواده و زندگی مستقل و... همگی دست به دست هم داده تا ازدواج و تشکیل خانواده به ریسکی بزرگ برای جوانان تبدیل گردد.
از طرفی همین مشکلات نیز دامن گیر زوجهای جوان نیز شده، بطوریکه به علت هزینه های بالای زندگی به داشتن یک فرزند اکتفا کرده و یا اصلا به فرزندآوری و بچه دار شدن فکر نمی کنند.
مواجهه ایران با پدیده انفجار عمودی سالخوردگان تا سال ۱۴۲۰
سیده فاطمه محبی، کارشناس مطالعات اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی، معتقد می باشد که ایران تا سال ۱۴۲۰ به سن سالمندی رسیده و با پدیده انفجار عمودی سالخوردگان( پیشی گرفتن سرعت رشد تعداد سالمندان از رشد کل جمعیت) روبه رو خواهد شد.
به نقل از ایشان، جمعیت کشور در دهه های آتی با سالخوردگی مواجه می شود و نسبت افراد مسن به افراد جوان افزایش خواهد داشت. همین طور برای جلوگیری از پیامدها و تبعات افزایش سالمندی در کشور باید دستگاه های سیاستگذار درصدد شناسایی و حل مشکلات و نیازهای سالمندان برآیند و وضعیت را رصد و پایش و برنامه ملی برای سالمندان در سالهای آتی تدوین کنند.
رشد سالمندی کشور ۲ برابر رشد جهانی است
این کارشناس که در یک برنامه رادیویی سخن می گفت، اظهار نمود: حالا جمعیت سالمند بالای ۶۰ سال کشورمان با رقم ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر، حدود ۹.۹ درصد جمعیت کشور است. رشد سالمندی کشور ۲ برابر رشد جهانی است و در سال های ۱۴۲۰ تا ۱۴۳۰ حدود ۲۶ تا ۳۱ میلیون جمعیت سالخورده در کشور خواهیم داشت که یک چهارم جمعیت کشور خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه سالخوردگی جمعیت با کاهش باروری اتفاق می افتد، بر لزوم گسترش گفتمان فرزند آوری اصرار کرد و اضافه کرد: باید بوسیله مراکز مختلف بهداشتی، اساتید دانشگاه ها، تصویری از سالخوردگی کشور که در دهه های آینده با آن مواجه هستیم ترسیم شود تا همه باور کنند که افزایش جمعیت سالخورده چه تبعاتی و فشاری از لحاظ درمانی، بهداشتی و اقتصادی و اجتماعی بر کشور وارد می نماید.
این حقوقدان و پژوهشگرحوزه خانواده افزود: با کاهش باروری در آینده ما با کمبود و نبود نیروی کارجوان در کشور مواجه هستیم و فشار مضاعفی بر نیروی جوان وارد می شود و همین طور از طرفی نیز جمعیت سالخورده ما مشارکت اقتصادی نخواهد داشت و هزینه های بازنشستگی، بیمه، بهداشت و درمان سالخوردگان فشار مضاعفی به سیستم بیمه و بازنشستگی وارد می نماید.
افزایش مرخصی زایمان، طرح تشویقی موثر در فرزندآوری خانواده ها
به گزارش بازی اندروید به نقل از ایسنا، همین طور ناهید دیناروند کارشناس جمعیت روانشناس بالینی، مشاور خانواده و پژوهشگر تک فرزندی نیز که در این برنامه حضور داشت، مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها و الزامات الگوی شهرنشینی را از دلیلهای کاهش فرزندآوری در دهه های اخیر دانست و اظهار داشت: با آموزش و پشتیبانی از روستاییان می توان از مهاجرت روستائیان جلوگیری و از فشار مضاعف به شهرها پیشگیری کرد.
به نقل از ایشان، مقوله پیری و سالخوردگی جمعیت مختص کشور ما نیست و کل جهان درگیر این مسئله است ولی باتوجه به وضعیت ایران بعنوان کشور مقتدر در خاورمیانه باید افزایش جمعیت جوان مورد تاکید بیشتر قرار گیرد.
این پژوهشگر تک فرزندی معتقد می باشد که شعار فرزند کمتر زندگی بهتر، لقمه ای بود که غربی ها برای ما گرفتند در صورتیکه در بعضی کشور های دیگر خانواده ها تا ۱۱ فرزند هم دارند.
دیناروند بر لزوم تدوین قوانین و سیاستهای تشویقی برای فرزند آوری اصرار کرد و اضافه کرد: افزایش مرخصی زایمان از شش ماه به ۹ ماه و مرخصی دو هفته به پدر فرزند همچون تصمیماتی است که اگر تمام دستگاهها ملزم به انجام آن باشند در تشویق به فرزندآوری بسیار نقش موثری خواهد داشت.
این کارشناس جمعیت و روانشناس بالینی، اشاره کرد: برای تغییر رفتار، باید استمرار و تکرار وجود داشته باشد و برای تغییر نگرش تک تک افراد جامعه و مسئولین باید صدا و سیما و آموزش و پرورش پیامدها و تبعات سالخوردگی جامعه و لزوم بر فرزند آوری را مرتبا تکرار کند تا تغییر نگرش و باور ایجاد شود.
در این بین نیز می توان گفت جدی ترین اقدام مسئولین در این راستا، تدوین طرح "جوانی جمعیت و پشتیبانی از خانواده" در مجلس شورای اسلامی بوده است که اجرای آزمایشی آن برای هفت سال در اسفند ۹۹ توسط نمایندگان مجلس تصویب گردید.
تا چندین دهه آینده شاهد سونامی سالمندی در ایران خواهیم بود
به گزارش بازی اندروید به نقل از ایسنا، باوجود این که تصور می شد بعد از سالها معطل ماندن این طرح در مجلس شورای اسلامی، که بعد از حدود شش سال با اجماع و اتفاق نظری به تصویب رسیده اما بگفته صاحب نظران اشکالات قابل توجهی در بعضی مواد آن وجود دارد. مهم ترین آن مربوط به مباحث پیرامون اختیاری کردن غربالگری مادران حامله می شود که بررسی دوباره طرح را ضروری کرده است.
اما فارغ از ایرادت وارد شده به برخی مواد این طرح، مشوق های خوبی نظیر اختصاص زمین ۱۵۰ تا ۲۰۰ متری به خانواده ها را برای تولد فرزند سوم و... در جهت افزایش فرزندآوری و بطور کلی افزایش و جوانی جمعیت در آن پیش بینی و وعده شده است.
صالح قاسمی، جمعیت پژوه نیز در گفتگو با رادیو، درباره طرح یاد شده اظهار نمود: در قانون جوانی جمعیت و پشتیبانی از خانواده که مجلس بتازگی تصویب کرده است راهکارهای خوبی برای پشتیبانی از خانواده ها و مشوق هایی برای فرزندآوری پیش بینی شده است که امید می رود دولتی روی کار بیاید که مصوبات این قانون را اجرا نماید.
کارشناس آمارها و سیاست های جمعیتی ایران و جهان اشاره کرد: متاسفانه در ۷ سالی که از ابلاغ سیاست های کلی جمعیت می گذرد شاهد این بودیم که دولت فعلی کوچکترین توجهی به سیاستهای جمعیتی نکرد.
قاسمی با اشاره به اینکه تا چندین دهه آینده شاهد سونامی سالمندی در ایران خواهیم بود اظهار داشت: متاسفانه کشور آماده سونامی سالمندی نیست. این امر به ساختارهای اجتماعی و اقتصادی کشور لطمه وارد کرده و کشور را گرفتار مشکل های جدی خواهدنمود.
لزوم استفاده از تجارب جهانی برای ارائه مشوقهای فرزندآوری به خانواده ها
وی ادامه داد: مدیریت بحران سالمندی در کشور هیچ راهی به جز سرمایه گذاری و پشتیبانی از خانواده هایی که در سنین باروری هستند ندارد و باید با استفاده از تجارت جهانی به خانواده ها مشوق های اقتصادی و فرهنگی بدهیم تا به فرزند آوری ترغیب شوند.
این جمعیت پژوه ضمن اشاره به عدم وجود برنامه و تدبیر لازم برای مواجه با افزایش جمعیت سالمندی در کشور اظهار نمود: همه کشور های جهان سند جامع برای سالمندی دارند ولی ایران سند و برنامه ای ندارد و مسئولین همانگونه که هر سال با آمدن یک باران غافلگیر می شوند متاسفانه برای سالمندی هم برنامه ندارد.
قاسمی سالمندان را نور چشم و ذخیره جامعه و خانواده ها دانست و اظهار داشت: نتایج سالمندی در کشور بسیار گسترده و جدی بوده و نتایج حوزه اقتصادی نسبت به حوزه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی بیشتر خواهد بود.
یک سوم جمعیت ایران طی دهه آینده، ۶۰ سال به بالا می شوند
این آینده پژوه و لطمه شناس ضمن اشاره به این که تحقیقات نشان می دهد هزینه های بهداشتی و درمانی یک سالمند چهار و نیم برابر یک جوان است اضافه کرد: در دهه آینده یک سوم جمعیت کشور را افراد بالای ۶۰ سال تشکیل می دهد.
مسئولان به فکر اصلاح الگوی جمعیتی باشند
وی ضمن اشاره به این که نرخ باروری کشور نیز موازی با سطح سالمندی در حال کاهش است اظهار داشت: در صورتیکه دولت و مسئولان مربوطه به فکر اصلاح الگوی جمعیت و فرزندآوری نباشند، طی سال های آینده همچون کشورهای غربی گرفتار بحران و رکود جمعیت خواهیم شد و تمامی ابعاد اجتماعی و اقتصادی کشور نیز با مشکل کنترل جمعیت سالمند کشور مواجه خواهد شد.
هشدار درباب حال ناخوش جمعیت ایران
فکری به حال جوانان و اشتغال آنها شود
به گزارش بازی اندروید به نقل از ایسنا، اما خیلی از کارشناسان مهم ترین مساله در کاهش ازدواج، فرزندآوری و نهایتا کاهش جمعیت را معطوف به مشکلات اشتغال و معیشت جوانان می دانند.
محسن ابراهیم پور، جمعیت شناس و استاد دانشگاه نیز در گفتوگویی رادیویی ضمن اشاره به این که طبق فاکتور های جمعیتی، حال جمعیت ایران در سال های آینده خوب نخواهد بود، اظهار نمود: دولت باید جوانان ۳۰ تا ۳۵ ساله که اکثراً مجرد هم هستند را به کار و شغل ثابت و پایدار بارور کرده و برای آنها برنامه ریزی کند.
ابراهیم پور تغییر نظام برنامه ریزی برای سالمندان را لازم دانست و تاکید کرد: مسئله اصلی ما سالمندی نیست بلکه لزوم برنامه ریزی جهت استفاده از این نیروی انسانی متخصص و دارای انگیزه است که توانایی آنرا هم دارند. سالمندی یک بحث تخصصی جامعه شناسی و زیست شناسی است.
وی با تذکر این نکته که سالمندی به مفهوم ناتوانی نیست، اضافه کرد: ما افرادی را سراغ داریم که ۹۰ ساله هستند و بعنوان استاد دانشگاه و پزشک فعالیت می نمایند و از این جنبه هیچ مشکلی ندارند.
این استاد دانشگاه بازتعریف مفهوم سالمندی و استفاده از نیروی کار در سنین بالا را ضروری خواند و اظهارکرد: متاسفانه میانگین سن بازنشستگان در ایران ۴۹ سال است و این مساله باید اصلاح گردد.
این جمعیت شناس با تکیه بر لزوم تغییر و اصلاح قوانین در این عرصه این را هم اظهار داشت که هم اکنون تمرکز جمعیت بزرگترین ضربه را به کشور ما می زند و این درحالیست که با برنامه ریزی منطقه ای می توان توسعه متوازنی را در جمعیت کشور ایجاد کرد.
وی با انتقاد از این که معمولاً تامین اجتماعی حیاط خلوت دولتها هستند و هیچ نوع نظارتی هم بر آن نمی گردد اظهار داشت: ارگانی که پاسخگو نباشد معمولاً سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های آن هم طولانی مدت نیستند.
به گزارش بازی اندروید به نقل از ایسنا، باتوجه به نظرات کارشناسان حوزه جمعیت شناسی، وضعیت جمعیتی ایران به نقطه ای رسیده است که دیگر اظهار نگرانی درباره آن کار به جایی نمی برد بلکه نیازمند اقدامی جدی و عملی مبتنی بر تخصص و برنامه ریزی است؛ اقدام و برنامه ای که در تدوین آن از نظرات کارشناسی تمامی صاحب نظران ذی ربط استفاده گردد تا ایرادات طرح های تدوین شده به حداقل ممکن رسد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب