بازی اندروید: چرا در این سینما همگی «دهان» شده اند؟ پس چه کسی مقرر است «فکر» کند؟ دهان داران کی مقرر است «فیلم» بسازند؟ بله، به هر دو طیف می توان گفت، جشنواره به هر حال می گذرد و به خاطره ها می پیوندد. آنچه ادامه خواهد داشت، سینماست...
این قسمتی از یادداشتی است که در آخرین شماره نشریه روزانه چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر، روز گذشته به مناسبت برگزاری مراسم اهدای جایزه های بخش تجلی اراده ملی، منتشر گردید.
در این یادداشت که با عنوان «یواش! سینما ادامه دارد» به قلم علیرضا بهرامی نوشته شده، با انتقاد از برخی گفتار و رفتارهای طرفین درگیر در دو طیف فکری حاضر در زمینه سینما که در زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر نمود یافت، آمده است: سینما نه نظام برده داری است که بگوییم کسی حرف نزند، نه رستوران بین راهی است که دیگر همدیگر را نبینیم و با هم کاری نداشته باشیم.
به گزارش بازی اندروید به نقل از ایسنا، در این یادداشت آمده است: چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر هم همان گونه که قابل پیش بینی بود، به سرانجامی رسید که در بیشتر زمینه ها برگزارکنندگان آن توانستند درنهایت بار فشارها را بشکنند و شرایط طبیعی را برقرار سازند. شاید تنها زمینه ای که طبق خواست برگزارکنندگان پیش نرفت، میزان حضور بازیگران در فوتوکال و نشست خبری فیلم ها در سالن رسانه ها بود. حال می توان تحلیل کرد که آیا این رخداد، یک توفیق الزامی بوده یا نقصان؟ در این دوره، برخلاف دوره های گذشته و نزدیک به آنچه که در نشست های خبری فیلم ها در جشنواره های کلاس الف جهانی شاهدیم، یعنی همان جا که نشست ها بیشتر محل عیارسنجی عمق اندیشه کارگردانان و سخن گفتن آنان درباره ی سینما، هنر، فلسفه، سیاست، اجتماع، ایدئولوژی و غیره است، اینجا هم بیشتر محل ارزیابی درونمایه کارگردانان و گاهی تهیه کنندگان آثار شد. درحقیقت این وجه، در سایه حضور پرآرایش و پرپیرایش بازیگران زن و مرد قرار نگرفت که درنهایت در نشست ها می گفتند، از همکاری با آقا یا خانم فلانی در این پروژه خوشحالند. حال اگر این غیبت یک توفیق الزامی بوده است، دست اندرکاران سینمای ایران برای سالهای بعد هم به «تعادل» می توانند بیندیشند اما اگر یک نقصان بوده و تنور جشنواره را نزد افکار عمومی چندان گرم نکرده است، باز هم دست اندرکاران سینمای ایران باید برای آینده و ایجاد «تعادل» فکری کنند.
وضعیت درباره ی غیبت اینفلوئنسرها و عکاسان اینترنتی نیز به همین صورت بوده است. به قول معروف، نه به آن شوری شوری که مسؤولان جشنواره فیلم فجر، واداده ی این پدیده های نوظهور بودند و نه به این بی نمکی که به جبر شرایط، کلا روی نام آنها خط قرمز کشیدند. انگار در این جشنواره، آنچه که فراموش و کمتر به آن توجه شد، «اعتدال» بود. گروهی بر آن بودند که یک صندلی خالی را سندی کنند در خصوص تحریم و شکست جشنواره، طرف مقابل هم تمام توانش را به کار می گرفت که به هر حال، آن صندلی را پُر نشان دهد یا اگر نتوانست، اساس آن صندلی را بی اهمیت جلوه دهد. شخصا معتقدم که به بازیگران و دیگر دست اندرکاران یک فیلم نمی توانیم بگوییم وقتی دستمزدشان را گرفته اند، دیگر حق ندارند درباره ی چیزی اظهار نظر کنند یا درباره ی حضور خود تفسیری داشته باشند و تصمیمی بگیرند. به هر حال، سینما و در کل هنر و عرصه تولید اثر هنری، نظام «برده داری» نیست که به افراد بگوییم دهانشان را ببندند و فقط «بله، چشم!» بگویند. از طرف دیگر معتقدم این که بازیگران یک فیلم هم بیانیه بدهند و پشت تهیه کننده فیلمشان را خالی کنند، در عالم هنر و سینما یک اقدام غیرحرفه ای شمرده می شود. سینما «رستوران بین راهی» نیست که افراد فقط یک دفعه در طول عمر فعالیت خود همدیگر را ببینند و رفتارشان را بر همین مبنا و با بی مسؤولیتی شکل دهند.
سینما نه به بازیگری نیاز دارد که توان و فضای فعالیت حرفه ای خودرا قربانی این کند که فقط روزی چهار پست و استوری اینستاگرامی برای خوشایند دنبال کنندگان متکثرش منتشر کند، نه به تهیه کننده ای که در نشست خبری و مصاحبه و غیر از آن، برای بازیگران خط و نشان بکشد و بر سرشان فریاد بزند. به هر دو طرف باید یادآوری کرد که سینما مقرر است ادامه داشته باشد. راستی تهدید فیلمسازان و بازیگران در میانه جشنواره، برای صنعت سینمای ایران چه فایده ای داشت یا خواهد داشت؟ چرا در این سینما همگی «دهان» شده اند؟ پس چه کسی مقرر است «فکر» کند؟ دهان داران کی مقرر است «فیلم» بسازند؟ بله، به هر دو طیف می توان گفت، جشنواره به هر حال می گذرد و به خاطره ها می پیوندد. آنچه تا دنیا دنیاست ادامه خواهد داشت، سینماست.
اما دو نکته دیگر باقی می ماند که لازم است به آن اشاره کنم. یکی درباره ی مجری نشست های خبری فیلم ها در جشنواره که امسال یکه و تنها بود و کار سختی هم داشت. درست است که مدیران جشنواره با این تصور که در این صورت شرایط مطمئن تر خواهد بود، یک مجری را برای اداره نشست ها انتخاب کردند اما درحقیقت این تصمیم کم لطفی در قبال شخص مجری نشست ها بود و او را تنها و یکه به عرصه دشوار فرستاد.
اما مورد عمیق تر و مهم تر، درباره ی کیفیت آثار جشنواره چهل و یکم است. تصور می شد که باتوجه به دو سال رخوت ناشی از شیوع ویروس جدید و مرگ بار کرونا که به ناآرامی های اجتماعی و فشارهای روانی مربوط به آن پیوست شد، کیفیت آثار جشنواره امسال نسبت به سالهای قبل، بطور محسوسی ضعیف تر باشد. اما شخصا معتقدم در عمل، نه فقط اینگونه نشد، بلکه شاید بسته ی آثار جشنواره امسال، ناخواسته کمی با کیفیت تر هم از آب درآمد! دست کم می توان گفت، تعداد آثاری که از نظر ضعف کیفی حیرت آور بودند، در این سال نسبت به بسیاری از دوره های دیگر کمتر بود.
هرچند قابل بحث است که این اتفاق چقدر به سیاستگذاری فرهنگی ما در زمینه سینما مربوط بوده است اما کتمان نمی توان کرد که بخش قابل توجهی از این مهم، افزایش نقش آفرینی فیلمسازان «جوان» در عرصه سینمای ایران بوده که واقعیت های جدیدی شکل داده یا موازنه قدرت را در این حوزه تحت تاثیر خود قرار داده است. با اینحال نباید نادیده گرفت که تعدادی از همین فیلمسازان گم نام به حدی از لازمه های استاندارد فنی به دور بودند که برای معضل جایگزینی رابطه ها بجای ضابطه های حرفه ای هم باید فکری کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب