به گزارش بازی اندروید کیانوش گرامی بازیگر فیلم «سلطان» در جلسه نمایش نسخه مرمت شده این فیلم درباره مسعود کیمیایی اظهار داشت: من 40 سال شاگردی مسعود کیمیایی را کرده ام و دست کم 20 سال بطور ویژه تر همراهش بودم. او از خودش یک متر خانه ندارد و حیف است این فیلمساز در 80 سالگی اش آنطور که شایسته است مورد احترام و تقدیر قرار نمی گیرد.
به گزارش بازی اندروید به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، چهارصد و هشتاد و نهمین برنامه سینماتک خانه هنرمندان ایران با نمایش فیلم «سلطان» مسعود کیمیایی و با حضور کیانوش گرامی بازیگر این فیلم، عبدالجواد موسوی منتقد سینما و کیوان کثیریان مجری و کارشناس شامگاه دوشنبه ۱۳ دی در سالن ناصری خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
عبدالجواد موسوی منتقد و کارشناس سینما در ابتدای این جلسه درباره علت عدم حضور مسعود کیمیایی بیان نمود: آقای کیمیایی دوست داشتند در این برنامه حضور داشته باشند و من دو سه روز گذشته به خانه شان رفتم اما زانویشان را عمل کرده بودند و برایشان سخت بود از پله ها بالا بروند.
کیوان کثیریان در ادامه درباره برهه ساخت فیلم «سلطان» و نکاتی که در مقطع زمانی دوران سازندگی و اوضاع کشور درباره این فیلم گفته می شد از موسوی پرسید.
موسوی در اینباره اظهار داشت: مسعود کیمیایی همیشه در فیلم هایش صریح صحبت کرده و تقویم و تاریخ را به یکدیگر پیوند داده است. رفاقت در فیلمهای او جاری است و مسائل روزمره نیز در آنها جای ویژه دارد. دو فیلم «سلطان» و «اعتراض» او بطور مشخص چنین خاصیت دارند.
وی درباره مستقیم گویی و شعارگونه گی در بخش هایی از آثار کیمیایی بیان نمود: شاید از منظری بتوان گفت بخش جلسات دانشجویی در فیلم «اعتراض» یا بحث درباره شهرسازی در فیلم «سلطان» نشان داده است گویی فیلمساز حوصله این مباحث را ندارد و بنابراین عده ای این فیلم ها را دو پاره می دانند که در بخش هایی پرخون و گرم و در بخش هایی دیگر شعارگونه است.
وی اضافه کرد: فیلم «سلطان» در دوره سازندگی ساخته شده و ازاین فیلم و همین طور فیلمهای قبلی مسعود کیمیایی نیز می توان فهمید که او چه دیدگاهی درباره شهر دارد. گاهی گفته می شد این فیلم ها سفارشی هستند که من اصلا قبول ندارم. «سلطان» نیز نظیر فیلمهای دیگر کیمیایی با نگاه وی در تعارض نیست و دغدغه های ارزشمندی را مطرح می کند که اگر مسئولان دولتی آن دوران این مسایل را جدی می گرفتند، شاید امروز بحث تراکم و توسعه بی در و پیکر شهر و این هوای آلوده را نمی دیدیم. البته فیلمساز با بیان شاعرانه، حرفش را مطرح می کند؛ برای مثال در صحنه ای که سلطان خانه پدری اش را در یک بزرگراه توصیف می کند، آن سال ها فهمیده نشد اما باید جدی تر گرفته می شد که جدا از توسعه شهر باید به انسان ها نیز فکر کرد.
موسوی توضیح داد: مسعود کیمیایی به لحاظ سیاسی و شخصیتی نمی توانست در قالب جناح ها بگنجد. دشوار است هم بخواهیم فیلم سیاسی و اجتماعی بسازیم و هم پشتوانه سیاسی و اجتماعی به معنای حزبی نداشته باشیم. این از زیرکی و هوشمندی مسعود کیمیایی بوده است که بتواند همیشه فیلم خودش را بسازد؛ فیلم هایی صریح که انتقادش را به سیاست های کشور بطور رسمی مطرح می کند و از این نظر باید به او دست مریزاد گفت.
کیوان کثیریان نبز با مطرح کردن مقایسه ای درباره سینمای قبل و پس از انقلاب مسعود کیمیایی اظهار داشت: به نظر می آید سینمای کیمیایی پیش از انقلاب وجه هنرمندانه ای دارد که مستقیم گویی و شعارگونه گی در آن به شدت فیلمی مثل «سلطان» او نیست. این مستقیم گویی موجب فاصله گرفتن فیلم از هنر می شود و آنرا به یک سخنرانی پشت تریبون نزدیک می کند. در «سلطان» گویی بازیگران خود نیز از گفتن برخی دیالوگ هایشان به جهت شعاری و سنگین بودن آنها معذب هستند.
موسوی در اینباره بیان نمود: نمی توان این را هم نادیده گرفت که تعدادی از دیالوگ های این فیلم بعدتر به جامعه راه پیدا کرد و این خاصیت فیلمهای مسعود کیمیایی و این نوع آثار اوست. شم فیلمساز در فیلم «سفرسنگ» هم گاه جوری است که گویی شاهد یک سخنرانی هستیم. اما من معتقدم اتفاقا باید از مستقیم گویی در سینمای کیمیایی ترسید. ترس به این معنا که باید آنرا جدی تر گرفت. چنانچه گلوگاه نفس شهر تهران پس از فیلم «سلطان» بسته شد و فیلمساز دلش می خواست مسائل شهر را فیلمش به هر نوعی فریاد بزند و این شعاری به نظر رسیدن ناشی از به تنگ آمدن هنرمند و احساس خطرش بود.
موسوی در پاسخ به سوالی از حاضران در سینماتک که درباره بحث تخریب جریان روشنفکری در بعضی از آثار سینمای مسعود کیمیایی همچون «سلطان» مطرح شده بود، توضیح داد: مساله روشنفکری یا بهتر بگویم شبهه روشنفکری در فیلم «رضا موتوری» نیز مطرح گردیده است و واقعا اینطور نبوده است که حکومت بخواهد روشنفکران را تخطئه کند و این هدف را به فیلمساز سفارش بدهد! در این سال ها دیده ایم که روزنامه های عصبانی مقالات تندی درباره آقای کیمیایی نوشته اند و من آنها قبول ندارم و نمی پسندم که بگوییم ایشان وابسته بوده اند. اهمیت مسعود کیمیایی در فیلمسازی به علت جهانی است که برای مخاطب خلق می کند. ما کارگردانان خوش ذوق و تکنیکی داریم که کارهایشان را هم تحسین می نماییم اما اینکه چقدر اثرشان به زندگی روزمره مان ورود پیدا می کند، مهمست.
کثیریان نیز در اینباره اظهار داشت: اساسا در این سال ها و در طول زمان ثابت شده این شائبه ها درباره مسعود کیمیایی اصلا درست نیست.
در ادامه یکی از حاضران درباره نمایش فیلم «سلطان» در دوره پانزدهم جشنواره فیلم فجر که به صورتی بایکوت و مورد بی مهری واقع و سانسورهایی زیادی نیز در نمایش و عرضه آن اعمال شد، توضیح داد.
در ادامه کیانوش گرامی بازیگر این فیلم نیز پشت میکروفون قرار گرفت و بیان نمود: من با آقای کیمیایی زندگی کرده ام و تمام این سال ها برایم خاطره ساخته است. در ابتدا ۳۶ مورد را از فیلم سلطان حذف کردند و به آقای کیمیایی احترام نگذاشتند. من با آقای کیمیایی آن روزها به وزارت ارشاد می رفتم و در جریان جزئیات این بی مهری ها بودم. من ۴۰ سال شاگردی او را کردم و دست کم ۲۰ سال بطور ویژه تر همراهش بودم. او از خودش یک متر خانه ندارد و حیف است این فیلمساز در ۸۰ سالگی اش آنطور که شایسته است مورد احترام قرار نمی گیرد. مبادا روزی افسوس بخوریم که چرا از این فیلمساز بزرگ حمایت نکرده ایم.
وی اضافه کرد: شاید این جای گفتن ندارد که او به من می گفت گرامی تکرار ناشدنی است. بودن این عزیزان برای کشورمان یک برکت است و باید قدر عزیزانی مثل مسعود کیمیایی را بدانیم.
موسوی نیز در ادامه بیان نمود: «اراده معطوف به حیات» عنوان یادداشتی بود که امسال همزمان با تولد مسعود کیمیایی درباره او نوشتم. کیمیایی فیلمسازی است که مدام درحال خواندن و نوشتن و فکر کردن است که این خاصیت او را خیلی از جوانان هنرمند امروز ندارند. او موسیقی را خیلی خوب می شناسد و یکی از برجسته ترین کارهایش را نیز در همین موسیقی فیلم «سلطان» از کارن همایون فر می بینیم.
گرامی نیز در ادامه درباره شرایط تولید سخت و عدم حمایت دولتی در همکاری هایش با مسعود کیمیایی بیان نمود: ما فیلم جنگی ساختیم اما به ما یک کلاشینکف نمی دادند. آقای کیمیایی فیلم هایش را در بازه های زمانی کوتاهی می سازد. او «سلطان» را را در ۱۹ روز ساخت اما گفتیم ۲۱ روز. یادم است من در طول یکی از سالهای همراهی با او، فقط سه روز او را ندیدم! مسعود کیمیایی عجیب و غریب و باهوش است. او مدیریت پنهانی دارد که شبیه اش را جایی ندیده ام. کاش او آنقدر با دلش فیلم نمی ساخت!
عادل تبریزی کارگردان سینما که سابقه دستیاری مسعود کیمیایی را داشته است و در جلسه حضور داشت، نیز بیان نمود: یکی از اتفاقات پشت صحنه فیلم «سلطان» برای من درس بزرگی در کارگردانی بوده است. در پلانی از فیلم «سلطان» مهدی صباحی دمبل می زند و در دو نما دمبل در دو دست متفاوتش قرار دارد. وقتی آقای کیمیایی متوجه این مورد می شود پلان را تکرار نمی کند و دیالوگی برای بازیگر مقابل می گذارد که می گوید دمبل را بده دست دیگرت که خسته نشود و این هوشمندی یک کارگردان است که در لحظه تصمیم درست بگیرد. شبیه به این اتفاقات برای ما در فیلمهای «حکم» و «رییس» و… که من افتخار دستیاری آقای کیمیایی را داشتم، اگر می افتاد ایشان با هوشمندی کار را مدیریت می کردند.
موسوی نیز بیان نمود: گاهی آقای کیمیایی به سراغ مساله ای رفته اند که بشود درباره اش فیلم ساخت. ایشان همیشه دوست داشتند در بطن جامعه فیلم بسازند. برای مثال در فیلم «ردپای گرگ» در صحنه ای که فرامرز قریبیان از زندان آزاد می شود، با چند نما وضعیت و روزگار تهران آن زمان را می بینیم. فیلمهای او آدرس های درستی به مخاطب می دهد و در «سلطان» نیز موضوع رفاقت و خانواده و… را همزمان با مسائل سیاسی و اجتماعی مطرح می کند که سبب شده است فیلم در گذر زمان تاریخ مصرفش تمام نشود. یا فیلم «غزل» که مرحوم گلشیری سال ها قبل درباره اش گفته بود بهترین فیلم کیمیایی است. احمد طالبی نژاد نیز گفته بود «دندان مار» بهترین اثر اوست و بعد گفت «سرب». برای اینکه فیلمهای کیمیایی با گذر زمان بهتر و بیشتر فهمیده می شوند.
وی اضافه کرد: خیلی دشوار است فیلمی بسازی که هم حرف روز را بزند و هم ۱۰ سال پس از آن بیشتر درک شود. فیلمساز سیاسی اجتماعی را نباید محدود کرد. فیلم «متروپل» کیمیایی پس از پنج فیلم نوشت که رد شد، ساخته شد و این انتخاب ششم مسعود کیمیایی بگفته خودش بود اما این فیلمساز در همان فیلم یک تک جمله تاریخی دارد که «وقتی سینماها بسته می شوند موتور سوار زیاد می شود». او ردپا و امضای خودرا در آثارش به جا می گذارد. متاسفانه نگاه رسمی و جشنواره ای هیچ گاه ایشان را همراهی نکرده است و نارواست که او را به چیزهایی متهم نماییم که شایسته اش نیست. حتی فیلم «تیغ و ابریشم» نیز که آقای کیمیایی خود گفته اند در آن به سراغ سوژه ای کمتر حساسیت برانگیز رفته اند نیز قلم و قمع شده است.
کیانوش گرامی در ادامه جلسه درباره خاطرات شیرینش از پشت صحنه ساخت فیلم «سلطان» و سایر آثار کیمیایی بیان نمود: من در فیلمی به نام «فریاد» با مسعود کیمیایی کار می کردم که قرار بود اتوبوسی را چپ نماییم و هیچ راننده ای قبول نمی کرد. در نهایت یک راننده را پیدا کردیم و در اصفهان فیلمبرداری داشتیم. یک روز به آن راننده گفتم از بامداد سر صحنه حاضر باشد اما نمی دانستم چه جور او را بفرستم که صحنه چپ شدن اتوبوسش را نبینند. به او گفتم به چند مار نیاز داریم و گفت یکی از اقوامش در کاشان چند مار دارد که می تواند در اختیارمان بگذارد. او را به کاشان فرستادیم و ما در این فاصله اتوبوسش را چپ کردیم اما روغن موتورش ناگهان در اتوبوس خالی شد و دو شیشه اش هم شکست و دیدیم و آن زمان مجبور شدیم ۲۰۰ تومان به او پول بابت خسارت ها و دستمزدها بدهیم که مبلغ نسبتا زیادی بود. ما در تولید سختی های زیادی آن دوران می کشیدیم برای مثال در همکاری با رسول ملاقلی پور در فیلم «مجنون» مجبور شدم که تلفن بدزدم برای اینکه مخابرات اجازه فیلمبرداری نمی داد. آشنایی من با خیلی از بزرگان مثل علیرضا اسپهبد و احمد شاملو در همراهی با مسعود کیمیایی صورت گرفت و این موجب افتخارم بود. او به شاملو و ابراهیم گلستان بسیار احترام می گذاشت.
موسوی نیز بیان نمود: یک روز در خیابان سهروردی دیدم یک کالباس فروشی عکس مسعود کیمیایی را به دیوار زده است. صاحب مغازه از او بسیار تعریف کرد و من هم گفتم با مسعود کیمیایی رفاقت دارم و نمی خواست از من پول خریدهایم را بگیرد برای اینکه دوست مسعود کیمیایی هستم. شاید فیلمسازی را که چنین جایگاهی بین مردم بیابد سراغ نداشته باشیم. شاید او امروز دیگر حوصله ساختن یک فیلم شاعرانه مثل "غزل" را نداشته باشد اما از معدود افرادی است که عمرش هنری اش به یک و دو دهه ختم نمی گردد. باید در ارزیابی کارهایش سن و خستگی و همه شرایط تولید و تهیه یک فیلم را درنظر گرفت برای اینکه سینما هنری دسته جمعی و کار گروهی است و تا وقتی که همه با یکدیگر همسنگ نشود کار قوتی را که باید نمی گیرد و در نهایت باید بگویم که «سلطان» از فیلمهای درخشان کیمیایی است که باید نقاط قوت آنرا در نظر گرفت.
منبع: بازی اندروید
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب